emailpower / 2022-08-26
Trung Vị Là Gì? Cách Xác Định Và Đặc Điểm Của Trung Vị
Trung vị được hiểu theo cách thông thường là trong một dãy số dài nếu sắp xếp có thể theo thứ tự tăng hay giảm và chữ số nằm ở giữa xem như số trung vị. Nếu bạn còn đang thắc mắc về vấn đề này, hãy đọc thông tin chúng tôi cung cấp qua bài viết dưới đây để hiểu rõ về khái niệm trung vị là gì, cách xác định trung vị trong một dãy số và đặc điểm của trung vị.
- Khái niệm
Trung vị là số ở vị trí chính giữa thuộc một tập dữ liệu, một dãy chữ số gồm các số được sắp xếp thứ tự thống nhất. Để tìm số trung vị trong một tập hợp số nếu chưa có sự sắp xếp theo thứ tự quy luật từ cao đến thấp hay từ thấp đến cao, thì trước tiên bạn phải sắp xếp thứ tự các số theo thứ tự tăng, giảm dần cụ thể. Bên cạnh đó, giá trị trung vị còn được dùng để xác định giá trị trung bình hay giá trị trung bình gần đúng với kết quả. Đặc biệt, khi sử dụng cần chú ý tránh nhầm lẫn giữa hai giá trị trung vị và giá trị trung bình thực bởi có sự khác biệt giữa hai giá trị này.
Trung vị cũng có thể được dùng thay thế cho giá trị trung bình nếu gặp trường hợp trong tập hợp dữ liệu có điểm ngoại lai, các giá trị ngoại lai ảnh hưởng làm sai lệch giá trị trung bình, trung vị của một chuỗi ít bị tác động bởi các biến khác.
Để xác định trung vị trong một dãy số có tổng số lượng là số lẻ, thì số ở giữa phân chia dữ liệu bằng hai phần dữ liệu bằng nhau nằm ở hai bên được nhận định là trung vị. Bước đầu tiên để tìm số trung vị cần sắp xếp các số theo dãy số thứ tự theo vị trí từ thấp đến cao hay ngược lại, nhưng thường là sắp xếp dãy số từ thấp nhất đến cao nhất.
Ví dụ: Tập dữ liệu sau (5, 12, 4, 30, 15, 28, 50) sắp xếp lại thứ tự thành (4, 5, 12, 15, 28, 30, 50). Xác định số ở giữa là trung vị của dãy (4, 5, 12, 15, 28, 30, 50), trong trường hợp này là 15 vì chia hai bên đều nhau có ba số.
Để xác định trung vị trong một dãy số có tổng số lượng là số chẵn, hãy tìm cặp số ở giữa tập dữ liệu, cộng hai giá trị lại chia cho 2. Tương tự, sắp xếp thứ tự các số trong tập hợp từ nhỏ nhất đến lớn nhất.
Ví dụ: Tập dữ liệu sau (4, 16, 5, 36, 12, 20, 30, 50) sắp xếp thứ tự thành (4, 5, 12, 16, 20, 30, 36, 50). Xác định trung bình là hai số ở giữa (4, 5, 12, 16, 20, 30, 36, 50), trong trường hợp này là (16+20)/2= 18.
- Phân biệt trung vị và giá trị trung bình
Hai thuật ngữ trung vị hay giá trị trung bình đều được sử dụng để đo lường, đánh giá chiều hướng tập trung của một tập dữ liệu, mỗi giá trị đều mang lại ưu, nhược điểm nhất định.
Trong trường hợp tập hợp dữ liệu chứa nhiều giá trị ngoại lai thì đại lượng trung vị được đánh giá có tính chính xác cao hơn giá trị trung bình. Vì khi có giá trị ngoại lai dẫn đến mức chênh lệch giữa các giá trị không đều. Ngược lại trong trường hợp dãy dữ liệu dài và không chứa ngoại lai thì đại lượng trung bình lại đo lường chính xác hơn so với trung vị.
Trung vị được áp dụng thường xuyên vào trong các công trình kỹ thuật như lắp đặt đường ống dẫn nước, xây dựng mạng lưới điện, cũng như thiết lập các bãi đậu xe ở những nơi công cộng cần sử dụng, tạo điều kiện thuận tiện cho nhu cầu mọi người dễ dàng sử dụng. Trung vị có lợi thế không bị ảnh hưởng bởi số biến đầu tiên của dãy dữ liệu, dễ hiểu và dễ tính toán. Bên cạnh đó, có nhược điểm thiếu chính xác hơn dự đoán bằng số trung bình, thường dùng bổ sung hay thay thế khi cần.
Vậy với những chia sẻ trong bài viết trên hy vọng bạn đã hiểu thêm về trung vị là gì, phân biệt được trung vị và số trung bình, biết cách xác định trung vị và những lợi ích mang lại. Hy vọng những kiến thức trên có thể giúp bận học tập và làm việc hiệu quả hơn.